InDesign’da Kitap Tasarımı: Adım Adım Rehber

dizgi.net.tr olarak dizgicilik alanında bilgi paylaşımını ve mesleki dayanışmayı önemsiyoruz. Yayıncılardan freelance dizgicilere, hobi olarak kitap tasarımıyla ilgilenen meraklılara kadar herkesin daha güçlü araçlarla, daha etkili sonuçlara ulaşmasını sağlamak istiyoruz. Bu yazımızda, sıkça sorulan bir konuya teknik ama anlaşılır bir dille eğiliyoruz: InDesign’da kitap tasarımı nasıl yapılır?

Eğer daha önce yayımladığımız “InDesign’da Kitap Tasarımı Nasıl Yapılır?” başlıklı yazımıza göz attıysanız, bu yazı bir üst düzeyde devam niteliğinde olacak. Hazırsanız, dizginin kalbine doğru bir yolculuğa başlayalım.

Dizgiciliğe Hızlı Bakış: Dizgi Nedir?

Dizgi, metinlerin görsel ve işitsel algıya uygun şekilde yerleştirilmesi sanatıdır. Sadece harfleri yerleştirmekle kalmaz; anlamın, duygunun ve akıcılığın okuyucuya geçmesini sağlar. Bugün dijital dünyada dizgi, Adobe InDesign gibi araçlarla çok daha detaylı, kontrollü ve otomasyon destekli hale geldi.

Bir kitap tasarımı projesinde dizgicinin rolü; metni, baştan sona yapılandırılmış ve tipografik olarak doğru bir düzende sunmaktır. Bu süreç, şablon oluşturmadan yazı karakteri seçimine, otomasyon scriptlerinden PDF’e dönüştürmeye kadar birçok adımdan oluşur.

InDesign’da Sayfa Şablon ve Grid Oluşturma

Kitap tasarımına başlamadan önce sayfa düzenini doğru kurmak gerekir. InDesign bu noktada esnek ve güçlü araçlar sunar.

Sayfa Şablonları (Master Pages)

Master Pages (Ana Sayfalar), tüm belgede tekrarlanacak yapısal öğelerin tanımlandığı yerdir. Sayfa numaraları, dış kenar boşlukları, üstbilgi-altbilgi alanları gibi ortak unsurları burada tanımlayarak tutarlı bir görünüm sağlayabilirsiniz.

Grid ve Margins (Izgara Sistemi)

İyi bir kitap dizgisi için grid yapısı olmazsa olmazdır. Altın oran, klasik 6 kolon yapısı veya kendi oluşturduğunuz özel ızgaralar sayesinde hem metin hem görsel yerleşimi denge kazanır. “Baseline Grid” ile paragraf hizalarını sayfa yapısına sabitlemek de profesyonel bir sonuç verir.

İpucu: View > Grids & Guides > Show Baseline Grid seçeneğini aktif ederek metin hizalanmasını rahatça takip edebilirsiniz.

Tipografi Kuralları ve Okunabilirlik

Her şey yazı tipiyle başlar, ama sadece bununla bitmez. Okunabilir bir dizgi için şu kuralları göz önünde bulundurun:

• Yazı Karakteri Seçimi: Kitap türüne uygun serif veya sans-serif fontlar tercih edilmeli. Romanlarda genellikle serif karakterler tercih edilir.
• Satır Uzunluğu (Line Length): Ortalama 60–70 karakter idealdir. Çok uzun satırlar okumayı zorlaştırır.
• Satır Aralığı (Leading): Genellikle punto değerinin %120–130’u kadar bir değer okunabilirliği artırır.
• Hiyerarşi: Başlık, ara başlık ve ana metin arasında görsel bir fark olmalı. Farklı puntolar, kalınlıklar ve boşluklarla bu denge kurulmalı.

Bonus: Character Styles ve Paragraph Styles kullanarak tipografik yapıyı her sayfada tekrar tekrar ayarlamaya gerek kalmadan yönetebilirsiniz.

Script Kullanımıyla Otomasyon: InDesign Scriptleri

Bir dizgicinin en iyi dostu zamandır. InDesign scriptleri, tekrar eden işleri otomatikleştirerek zaman kazandırır. İşte en sık kullanılan bazı script örnekleri:

• FindChangeByList.jsx – Toplu karakter düzeltmeleri için idealdir.
• BreakTextFrames.jsx – Uzun metin kutularını tek tek bölmeye yarar.
• Export All Stories.jsx – Tüm içerikleri dışa aktararak yedekleme sağlar.
• QR Code Generator.jsx – Kitap sonlarında QR eklemek için kullanılır.

Kendi özel script’lerinizi de yazabilir veya dizgi.net.tr topluluğunda paylaşılanları deneyebilirsiniz. InDesign Script Rehberi yazımızdan daha fazlasını öğrenebilirsiniz.

Yayın Öncesi Kontrol ve PDF Hazırlığı

Kitabınızı tamamladınız, ama baskıya göndermeden önce dikkat etmeniz gereken son adımlar var.

Ön Kontrol Listesi

• Tüm yazım hataları ve boşluk sorunları giderildi mi?
• Stil tutarlılığı korunuyor mu?
• Resim çözünürlükleri baskı için uygun mu? (En az 300dpi)
• Renk profili CMYK olarak ayarlandı mı?

PDF Ayarları

InDesign’da File > Export > Adobe PDF (Print) seçeneği ile PDF alırken “High Quality Print” veya “Press Quality” gibi profiller tercih edin. Bleed alanlarını açık bırakmayı unutmayın. Ayrıca, Preflight paneliyle dosyanızın teknik olarak hatasız olduğundan emin olun.

Ekstra: Sayfa kenarlarında taşmalar için minimum 3 mm “Bleed” ayarı kullanın.

Sonuç: Dizgicilik Bir Sanattır, InDesign Yardımcıdır

Bu yazıda, InDesign’da kitap dizgisinin temel adımlarını sade ama teknik bir çerçevede inceledik. Sayfa şablonlarından tipografiye, script’lerden PDF hazırlığına kadar uzanan bu süreçte her adımın ayrı bir önemi var. Doğru kurgu ve araçlarla kitaplarınız yalnızca güzel değil, aynı zamanda okunabilir ve teknik olarak sorunsuz olacaktır.

👉 Siz hangi script’i vazgeçilmez buluyorsunuz?
Yorumlar bölümünde favori InDesign script’inizi bizimle paylaşın ve dizgi.net.tr topluluğunun bir parçası olun!